تاریخ

برای من‌بزرگ‌ترین‌خصیصۀ شاهنامه آن بوده است‌ که‌‌کتاب برکشنده ‌است‌.وقتی‌آن را می‌خوانم یا می‌شنوم گویی‌‌پاهایم‌ بالاتر از فراز خاک قرار می‌گیرد. همه‌چیز از زندگی‌ای ‌شبیه به‌زندگی‌ما حکایت دارد و در عین حال، ‌جز آن است. حالتی‌از‌آن دست می‌دهد که در‌هیچ ‌نوشتۀ دیگر فارسی‌نیافته‌ام. بعضی از جاهای آن را نمی‌توانم بخوانم، بی‌آنکه‌اشک‌در‌چشمم جمع شود. عصب‌ها به‌آخرین‌حد ‌کشش خود می‌رسند‌، گویی‌همۀ وجود برافروخته شده ‌و مجموع‌سلول‌های بدن به نهایت انبساط و شکفتگی رسیده‌اند.

مولانا را دوست دارم اما شعر عرفانی سخت است این دانشجوی روابط‌ بین‌الملل دانشگاه مسکو درباره آشنایی خود با ادبیات ایران عنوان کرد: از بین شاعران ایرانی، عمر خیام را خیلی دوست دارم و در روسیه هم شعرهای او را می‌خوانم؛ حتی چند تا از رباعیات او را از حفظ هستم؛ اما در این دوره دانش‌افزایی بنیاد سعدی، با چند شاعر دیگر ایرانی مثل سعدی، حافظ و مولانا آشنا شدم، که مولانا را خیلی دوست داشتم؛ البته اشعار او چون عرفانی است، خیلی برایم مشکل است. اما وقتی استاد درباره معنی آن‌ها صحبت می‌کند و چون حکایت زیاد دارد، خیلی لذت می‌برم.

در آن روز‌های کودکی، از دیدن گاه‌گاه آن‌ها شگفت زده می‌شدم، ولی بعد‌ها دانستم که این مجموعه، به‌همراه کتاب‌های پربرگ و سنگینی که به دانشنامه می‌مانستند و گونه‌های بسیاری از پوشش‌های جنگی و اسلحه دوره‌های گوناگون جنگ‌های ایران و جهان در آن‌ها به چشم می‌خورد، همه برای بهره‌گیری در نقاشی هستند. این کتاب‌ها به زبان روسی نوشته شده بودند و، چون پدر روسی می‌دانست، از نگاره‌های این کتاب‌ها استفاده می‌کرد؛ بنابراین چیزی که رسام ارژنگی را نسبت به نگارگران زمان خودش متمایز می‌کند، این است که هر تابلوی تاریخی ایشان با پژوهش روی لباس و وسایل جنگی آن دوران ترسیم شده است. یعنی مانند کار بسیاری دیگر، انتزاعی و تصوری نیست و بر اساس واقعیت‌های تاریخی هر دوره ترسیم شده است.